Enkele weken geleden beschreef ik mijn kijk op de coöperatie op deze blog.
Vandaag stuitte ik op een documentaire van VPRO Tegenlicht over het kleine Baskische stadje Mondragon (25.000 inwoners), waar bijna iedereen werkt in een coöperatie.
In het stadje is de Mondragon-groep ontstaan, een groep van meer dan 100 coöperaties; zowel in de productie als in de ondersteuning en zelfs het restaurant is een coöp.
Iedere medewerker is lid en mede-eigenaar van een van de coöperaties door een inbreng van € 15.000. Een bedrag dat (incl rente) bij het pensioen wordt terugbetaald. Er zijn geen externe investeerders of financiers bij betrokken.

Solidariteit en zelfredzaamheid zijn de centrale kenmerken van deze coöperatie-groep. De documentaire begint met de zin:
“we delen alles met elkaar. En het wonder ontstaat: er is genoeg voor iedereen”

Kracht
De kracht zit in het feit dat er geen afzonderlijke coöperaties zijn, maar vele verbonden coöperaties. Er zijn zelfs een eigen coöperatieve bank en een universiteit. De universiteit is feitelijk een onderzoekscoöperatie voor nieuwe ideeën waaruit nieuwe initiatieven en coöperaties voortvloeien. En dan de bank: vrijwel geen invloed van de crisis, omdat er niet belegd is in risicovolle producten. Waarom niet? Waarschijnlijk omdat er gewerkt wordt met  “eigen” geld. En omdat winst niet het doel is, maar continuïteit en veiligheid voor iedereen.

Een must-see voor iedereen die geïnteresseerd is in de coöperatie.

http://tegenlicht.vpro.nl/afleveringen/2011-2012/Mondragon.html

 

Tegenlicht:

Terwijl in de wereld om ons heen de crisis onverbiddelijk blijft toeslaan, en het neoliberale model wordt overstelpt met kritiek, roept de VN 2012 uit als “Het jaar van de coöperatie”. Directies, overheden en economen zijn naarstig op zoek naar de juiste voorwaarden voor een goed functionerend en vooral internationaal concurrerend model.

In het Baskische stadje Mondragon, werkt zowat iedereen in coöperaties. En telkens dient Mondragon als voorbeeld van hoe werk georganiseerd zou moeten zijn en wordt het dorpje overspoeld met internationaal bezoek. De Amerikaanse regering staat op dit moment voor de keuze General Motors weer te verzelfstandigen na de redding in 2008. Over het lot van GM wordt fel gediscussieerd. Zo wordt er over gedacht om het niet naar de beurs te brengen, maar het bedrijf om te vormen tot een coöperatie. Het model van Mondragon zou dan als uitgangspunt kunnen dienen, en GM-werknemers namen er alvast een kijkje.

VPRO’s Tegenlicht heeft dit coöperatieve model onderzocht in tijden van crisis. “1 werknemer = 1 stem”, en zo beslisten de koelkastenfabrieksarbeiders vorig jaar democratisch om 8% van hun loon af te staan en zo de harde klappen samen op te vangen. Maar hoe diep is dit model verankerd in de samenleving? Zijn begrippen als solidariteit, medezeggenschap en zelfredzaamheid er gemeengoed? Tegenlicht volgt sleutelfiguren uit alle lagen van deze gemeenschap zoals de politieagent, de bankdirecteur, de burgemeester, de pastoor, de bandmedewerker die, ieder vanuit hun positie, het zout en zoet van het model laten zien.

Welkom in het alternatieve economische model van de 21ste eeuw: Mondragon co-op.